Wat te doen als je een kudde schapen met herdershonden tegenkomt?
Als je door de bergen wandelt kom je ze regelmatig tegen, kuddes schapen of koeien met hun onvermoeibare begeleiders, de herdershonden. Door iets meer te weten van hun rol en gedrag kan je voorkomen dat je van elkaar schrikt.
In de warmere maanden van het jaar laten de boeren hun vee grazen op de bovenweides in de Spaanse bergen. De kuddes geiten, schapen of koeien lopen dan los en moeten dag en nacht beschermd worden tegen wolven en andere ‘indringers’ zoals wilde honden of dieven.
Al eeuwen worden in de berggebieden zoals de Pyreneeën en de Picos de Europa ter bescherming van de kuddes een speciaal soort honden ingezet, de Mastín Español. Een verzamelnaam voor vele soorten grote honden met een gewicht tussen de 50 en soms wel 100 kilo. Ze zijn wat moeilijk te beschrijven, maar als je er een paar gezien hebt dan zie je de gelijkenis. Groot, dikke vacht, gespierd, zelfverzekerd en intelligent.
Ze leven van jongs af aan samen met de kudde, voelen zich één en leren zo waakzaam te zijn voor indringers en de groep te verdedigen. Dus als je te dichtbij komt kan je door hun indrukwekkende gestalte en geblaf behoorlijk van ze schrikken. Maar besef dat dat ook juist hun taak is. Afschrikken en niet zozeer aanvallen. Zodra de hond beseft dat je geen gevaar vormt, is zijn aandacht al weer snel op de kudde gericht.
Wat te doen in de buurt van een schaapskudde met herdershonden
- Als het mogelijk is, probeer dan op afstand van de kudde te blijven. Loop er ruim omheen.
- Kan je de kudde niet ontwijken, laat dan merken dat je er bent door te praten of te zingen. Dan kan het zijn dat de Mastín naar je toekomt om je te besnuffelen en soms te gaan blaffen. Als je langzaam doorloopt zal hij een eindje met je meelopen tot hij vindt dat de afstand tussen jou en de kudde weer groot genoeg is om terug naar zijn kudde te gaan.
- Geef de hond wel de tijd om het gevaar in te schatten en te kalmeren. Als het dier helemaal niet kalmeert loop je rustig achteruit, draai je na een paar meter om en loop je er ruimer omheen.
- Als de Mastín (te) dichtbij komt houdt dan iets tussen jou en de hond. Zet bijvoorbeeld je wandelstokken tussen jullie in. Dat voelt veiliger en schept afstand voor beiden.
- Als je een hoed of pet op hebt zet deze dan af. Dan herkent de hond je makkelijker als mens.
- Aai geen schapen, geiten of lammetjes uit de kudde. Hoe schattig de dieren ook zijn of hoe dicht ze ook bij je komen.
- Blijf zo rustig mogelijk en maak geen wilde bewegingen die de hond zou kunnen interpreteren als een gevaar voor zichzelf of de kudde. Zoals zwaaien met je armen of een (wandel)stok. Schreeuw niet. Ren niet weg uit schrik, of gooi iets ter verdediging.
- Ga vooral niet naar de hond toe. Ze proberen je weg te jagen in plaats van je aan te vallen. Kijk de Mastín niet uitdagend recht in de ogen. Dat komt agressief over. Spreek op een geruststellende toon tegen de hond.
- Heb je een hond bij je, hou hem dan aan de lijn. Anders is het mogelijk dat de Mastín denkt dat het een 'indringer' is. Als de Mastín in eerste instantie toch agressief reageert op jouw hond, kan je niet meer doen dan afwachten. Niet tussen beide komen dus.
NB! Soms worden de Mastíns uitgerust met een halsband met uitstekende spijkers, carrancas. Dat is om de hond te beschermen tegen een aanval van een wolf. Het is dus geen dierenmishandeling.
Transhumance of veetrek
In 2021 aan het begin van de herfst bezochten we de Bardenas Reales in Navarra, waar we een grote kudde schapen (2.000) met hun herders en honden tegenkwamen.
De boeren/herders brengen ieder jaar voor de winter hun schapen vanuit de hoog gelegen bergweides naar de lagere percelen bij hun boerderijen (verticale transhumance). Dit gaat soms over grote afstanden van 50 tot 100 km. Indrukwekkend!
