- PonteVedra - Padrón
- SPIRITUELE VARIANT : Camino portuguÉs
- 73 km
- 3 etappes
Een bijzondere alternatieve route voor pelgrims
De Spirituele Variant (Variante Espiritual in het Spaans) is een officiële alternatieve route van de Camino Portugués tussen Pontevedra en Padrón. In plaats van volledig over land te lopen, zoals de klassieke route, bevat deze variant een bijzondere boottocht van 28 kilometer.
Normaal loopt het laatste deel van de Camino Portugués van Pontevedra via Caldas de Reis naar Padrón – de centrale route die we in 2023 hebben gelopen. Maar deze alternatieve route, met zijn historische en legendarische verbinding over het water, stond al lang op ons lijstje als een interessante omweg.
Voor ons een goede reden
In juni 2024 was het eindelijk zover. Om de variant te kunnen aanbieden hebben een aantal jaren gewacht op een betrouwbare en regelmatige overtocht voor het Traslatio-deel, de boottocht van Vilanova de Arousa over de Río Ulla naar Pontecesures. Nu die er is en er zelfs meerdere aanbieders zijn, grepen we dit feit met beide handen aan om de Variante Espiritual te verkennen.
WAAROM SPIRITUEEL? De naam ‘Spirituele Variant’ verwijst naar de legendarische laatste reis van de apostel Jacobus. Volgens de overlevering brachten zijn volgelingen zijn overblijfselen per boot over het water (Traslatio) naar de Galicische kust. Van daaruit werd hij met een ossenkar verder vervoerd naar zijn laatste rustplaats, het huidige Santiago de Compostela – de stad die naar hem is vernoemd. Meer hierover: De legende van de aankomst van Jacobus in Galicië
Van Pontevedra naar Armenteira: de eerste etappe
We vertrekken vanuit Pontevedra, een charmante historische stad aan het einde van de Ría de Pontevedra. Nadat we de Ponte do Burgo aan de noordkant van de stad zijn overgestoken, volgen we een tijdje de hoofdroute van de Portugese Camino, samen met andere pelgrims. Bij een splitsing, gemarkeerd met een groot bord dat de alternatieve route uitlegt, slaan we linksaf. Al snel merken we dat we de enigen zijn die deze afslag nemen – de meeste pelgrims vervolgen hun weg rechtdoor via de klassieke route.
Na ruim een uur wandelen krijgen we opnieuw zicht op de diepblauwe Ría de Pontevedra. We dalen af en zien in de verte Combarro, een sfeervol toeristisch stadje waar je heerlijk aan het water kunt lunchen. Omdat het laag water is, kunnen we het plaatsje vanaf de drooggevallen bodem van de ría bekijken. We halen een broodje en maken ons klaar voor de klim van ruim 400 meter naar het klooster van Armenteira, dat aan de andere kant van de berg ligt.
Tijdens de gestage klim naar boven nemen we regelmatig pauze om te genieten van het prachtige uitzicht over de Ría, die steeds dieper beneden ons ligt. Geleidelijk wordt de helling minder steil en dalen we af richting het klooster van Armenteira.
Bij het klooster zijn enkele terrassen waar je iets kunt eten en drinken, een ideale plek om de etappe af te sluiten. Vlakbij ligt de Pousada de Armenteira, een luxe hotel in moderne bouwstijl, voor wie in alle comfort wil overnachten.
Etappe 2. van Armenteira naar Vilanova de Arousa
Vanaf het klooster van Armenteira beginnen we aan de afdaling en komen we vrijwel direct op misschien wel een van de mooiste paden van de Spirituele Variant: de Ruta da Pedra e da Auga. Dit prachtige bospad volgt het beekje de Armenteira en leidt ons langs watervalletjes en de ruïnes van oude watermolens. Vijf kilometer lang dalen we door het bos af, genietend van de rust en de natuurlijke schoonheid. Hier ontmoeten ook veel lokale dagjesmensen die deze schilderachtige route bewandelen.
Beneden aan het pad steken we onder de snelweg door en blijven we de rivier volgen, al is het landschap hier minder spectaculair. Waar de Armenteira uitmondt in de grotere Río Umia, blijven we deze bredere rivier stroomafwaarts volgen tot aan de Ponte Arnela. Op dat punt hebben we 13 kilometer gelopen.
Na de brug komen we bij het gezellige café O Legado de Ramira, een leuke plek om even uit te rusten. Hier kun je ook overnachten, maar wij kiezen ervoor om nog een ruim uur door te lopen naar Vilanova de Arousa, het havenstadje vanwaar de boot vertrekt. Dat lijkt ons een betere optie voor de overnachting, dichter bij de volgende etappe van onze reis.
De maritieme kruisweg
We zijn al vroeg in de ochtend, om 7:15, bij de haven waar de boot vertrekt en sluiten achteraan in de rij. We behoren tot de laatsten die aan boord gaan. Ik schat dat we met zo’n 30 mensen zijn. De boot vertrekt op dit vroege tijdstip omdat hij nog terug moet varen voordat het tij te laag wordt. De vertrektijd verschilt dus per dag en is afhankelijk van het getij.
NB als je de boot hebt gemist of liever loopt is er een bestaande route via de zuidkant langs de Ría de Arousa en de Río Ulla tot aan Pontecesures (28 km).
We varen eerst een stuk over de Ría de Arousa, waarbij we bewust vlak langs de bateas varen – de verankerde drijvende platforms die worden gebruikt voor de mosselteelt en als opslagplaats voor materieel. Onderweg passeren we ook de Cortegada-eilanden, bekend om hun uitgestrekte laurierbossen.
Langzaam wordt het water nauwer en langs de oevers zien we de eerste van zeventien stenen kruisen verschijnen, die samen de enige maritieme kruisweg ter wereld vormen. Even verderop varen we langs de Torres de Oeste, overblijfselen van een middeleeuws fort. Een mooie historische foto maken blijkt lastig, omdat de torens pal naast een grote brug staan.
Na ruim een uur bereiken we Pontecesures, waar iedereen van boord gaat. Vanaf hier vervolgt de route zich te voet richting Padrón, waar in de kerk nog steeds de afmeerpaal te vinden is waaraan, volgens de legende, de boot met de overblijfselen van Sint-Jacobus ooit werd vastgelegd.
Wij varen met de boot terug naar Vilanova de Arousa, ruim op tijd voordat het tij te laag wordt om de rivier uit te varen. Vanaf daar zetten we onze reis voort richting Melide, waar we langs de Camino Francés een groep pelgrims gaan begeleiden die vanaf Sarria de laatste 100 km van deze tocht gaan lopen.
Vanaf Padrón sluit de route weer aan op de klassieke Camino Portugués naar Santiago de Compostela. Deze alternatieve variant biedt niet alleen een extra stukje pelgrimsgeschiedenis, maar ook een prachtige en rustige wandelervaring. Juist die combinatie maakt het zo bijzonder. Voor wie op zoek is naar een unieke aanvulling op de traditionele route, is dit zeker een aanrader.
